Tác hại nguy hiểm của khói thuốc lá với cơ thể

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), mỗi năm thế giới có khoảng 7 triệu người tử vong do các bệnh liên quan đến hút thuốc lá và 600.000 người chết do phơi nhiễm với khói thuốc lá thụ động. Cũng theo dự báo của WHO, nếu các biện pháp phòng, chống tác hại của thuốc lá không được thực hiện thì đến năm 2030 con số này sẽ tăng lên thành 8 triệu người/năm, trong đó 70% ca tử vong là ở các nước đang phát triển.

Hàng năm, trên toàn thế giới có khoảng 5 triệu trường hợp tử vong do các bệnh có liên quan đến thuốc lá, tức là thuốc lá giết chết xấp xỉ 10000 người mỗi ngày, tương đương với 10 máy bay loại lớn chở khách bị tai nạn mỗi ngày hay nói cách khác cứ mỗi 8 giây có một người chết do thuốc lá… Ước tính đến năm 2030, số người tử vong hàng năm do các bệnh liên quan với thuốc lá sẽ tăng lên 10 triệu người, nhiều hơn cả các trường hợp tử vong do nhiễm HIV, bệnh lao, tai nạn giao thông, tự tử và giết người cộng lại.

Cứ 2 người hút thuốc lá thì sẽ có 1 người chết vì những bệnh có liên quan đến thuốc lá, trong đó 50% chết ở tuổi trung niên và giảm đi 20 năm tuổi thọ. 

Tại Việt Nam, có 47,4 % nam giới và 1,4% nữ giới hút thuốc lá theo thống kê của Chương trình điều tra tỷ lệ hút thuốc lá trên người trưởng thành toàn cầu GATS năm 2010.

Hút thuốc lá là nguyên nhân của 75% ca bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính. Người hút thuốc lá có tỷ lệ ung thư miệng cao gấp 27 lần, ung thư thanh quản gấp 12 lần so với người bình thường. Ngoài ung thư phổi, nhiều bệnh nguy hiểm như ung thư tuyến tụy, tử cung, cổ tử cung, thận, bàng quang, ruột, tai biến mạch máu não và trực tràng, có nguyên nhân liên quan thuốc lá. Theo đó, tỷ lệ tử vong do ung thư ở người hút thuốc cao gấp hai lần người không hút thuốc và người nghiện thuốc có tỷ lệ chết vì ung thư gấp bốn lần so với người không hút.

Ảnh hưởng của khói thuốc lá đến trẻ nhỏ

Do đường hô hấp của các bé còn nhỏ và hệ miễn dịch chưa phát triển đầy đủ nên trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ chịu tác động hít phải khói thuốc nhiều hơn. Có thể bạn chưa biết nhưng trong cùng một khoảng thời gian, lượng khói thuốc mà bé hít phải tương đối nhiều hơn người lớn rất nhiều do đường hô hấp nhỏ nên các bé sẽ thở nhanh hơn nhiều.

Khói thuốc có thể làm giảm nhịp thở và nhịp tim của bé, khiến bé có nguy cơ đối mặt với Hội Chứng Đột Tử Ở Trẻ (SIDS).

Hút thuốc trong thời gian mang thai và sau khi sinh con sẽ làm tăng khả năng bị SIDS. Nếu ba hay mẹ hút thuốc, nguy cơ bị SIDS sẽ tăng gấp đôi. Nếu cả ba lẫn mẹ đều hút thuốc, nguy cơ này sẽ tăng gấp bốn lần.

Các bé sẽ ảnh hưởng Khi tiếp xúc với khói thuốc, bé sẽ gặp một số vấn đề về phổi và những vấn đề về sức khỏe khác, bao gồm:

• Hen suyễn, Viêm tiểu phế quản, Viêm phế quản

• Các bệnh ung thư ở trẻ nhỏ: bệnh bạch cầu, Bạch hầu thanh quản, Nhiễm trùng tai, Suy giảm khứu giác, Viêm màng não, Các bệnh liên quan tới mô cầu não.

• Viêm phổi

•  Viêm amiđan

Ngoài ra, còn có nhiều bằng chứng cho thấy việc tiếp xúc với khói thuốc làm tăng các vấn đề về hành vi và gây khó khăn trong việc học hỏi của bé.

Bảo vệ con bạn khỏi khói thuốc

• Bỏ thuốc là điều quan trọng bạn cần làm để bảo vệ con bạn. Điều này làm giảm đáng kể sự tiếp xúc của bé với khói thuốc đồng thời đây cũng là tấm gương để bé noi theo.

• Nếu bạn chưa sẵn sàng để bỏ thuốc hay trong gia đình vẫn có người hút, bạn nên chắc chắn rằng không ai hút thuốc trước mặt bé. Điều này nghĩa là bạn sẽ phải hút thuốc ở chỗ khác, cách xa bé và yêu cầu các thành viêc khác trong gia đình, bạn bè hoặc khách khứa cũng làm điều tương tự.

• Khi tới nhà bạn bè hay để người khác chăm sóc bé, bạn cũng nên đảm bảo môi trường mà bé tiếp xúc hoàn toàn không có khói thuốc.

• Một điều quan trọng nữa bạn cần lưu ý là đừng bao giờ hút khi có bé trong xe hơi. Cho dù bạn có mở cửa sổ xe thì khói thuốc cũng tác động một phần nào lên bé.

Các nguy cơ về sức khỏe liên quan tới hút thuốc thụ động:

• Người hút thuốc “thụ động ” còn nguy hiểm hơn người chủ động hút thuốc. Thực tế cho thấy phụ nữ bị ảnh hưởng bởi khói thuốc lá có nguy cơ đột quỵ và tim mạch hơn 20-30% những người không bị ảnh hưởng bởi khói thuốc. Khói thuốc nuốt cuộc sống của bạn và cả những người thân. Để bảo vệ sức khoẻ gia đình và cộng đồng, hãy dừng việc hút thuốc khi có thể.

• Người hút thuốc “thụ động ”  hít khói thuốc từ trong không khí mà không trực tiếp hút thuốc. Khói thuốc lá chứa hơn 4000 loại hóa chất, trong đó có hơn 60 loại được biết đến như tác nhâc gây ung thư ở người.

• Ngoài ra, khi các hóa chất còn bám trên vật dụng xung quanh cũng có thể gây hại cho sức khỏe. Thế giới gọi đó là third-hand smoke (THS – tạm dịch: khói lần 3), nhằm ám chỉ dư lượng khói thuốc còn bám trên những đồ xung quanh: rèm cửa, thảm, nội thất, quần áo…

• Và nay, một nghiên cứu mới đây đã chỉ ra rằng dư lượng khói ấy hoàn toàn có thể tiếp tục làm hại con người. Theo đó, kể cả khi khói thuốc đã tan, lượng hóa chất còn tồn đọng như nitrosamine sẽ tiếp tục là một vấn đề nan giải. Nếu như được tích tụ qua thời gian, chúng hoàn toàn có thể gây ra một loại ung thư hoàn toàn mới.

•  Một số chất gây ung thư tiêu biểu bao gồm CO, HCN, Formaldehyde, chì, arsen, benzen… Bạn có thể nhận ra những chất này trong các hóa chất ở thuốc tẩy rửa, diệt sâu bọ hoặc ướp xác. Khi chúng ta hút thuốc, chúng ta đã hít phần lớn các chất này vào theo khói thuốc, và không chỉ người hút thuốc mà những người xung quanh, khi hít phải khói thuốc, cũng phải chịu ảnh hưởng tương tự.

• Khói thuốc, bao gồm các chất nói trên, khi bị hít vào sẽ tích tụ qua thời gian thành chất rắn trong đường hô hấp là hắc ín hay nhựa thuốc lá. Hắc ín có đặc điểm là dính và nhầy, khi phủ lên lớp lông mao của phổi sẽ làm giảm chức năng của lông mao (đẩy các dịch nhầy ra ngoài). Như vậy không chỉ dịch nhầy từ khói thuốc, mà các chất có hại khác cũng dễ dàng xâm nhập cơ thể người hút thuốc qua đường hô hấp.

• Các chất từ khói thuốc còn có thể qua máu truyền tới các bộ phận khác trong cơ thể, do vậy người hút thuốc không chỉ bị bệnh hô hấp mà còn có nguy cơ về tim mạch, tiểu đường, răng lợi và thậm chí ảnh hưởng cả khả năng sinh sản…

• Sau khi cho các vật liệu ngập trong khói thuốc để lưu lại THS, các nhà khoa học đặt chúng vào trong chuồng nuôi chuột. Trong vòng 6 tháng, các chuyên gia sẽ thực hiện xét nghiệm não, gan và huyết thanh của chúng. Họ sẽ xác nhận thay đổi về hormone, khả năng kháng insulin, hệ tiêu hóa, và các dấu hiệu tổn thương hệ thần kinh, nội tạng. Và kết quả là: chỉ sau một tháng tiếp xúc với THS, gan đã bị tổn thương. Trong 2 tháng, tổn thương lan ra ở mức phân tử, và khoảng 4 – 6 tháng đã gây tác hại rất rõ. Chuột cũng cho thấy dấu hiệu kháng insulin sau khi tiếp xúc với khói lần 3 trong thời gian dài. Gan là trung tâm thải độc của con người, vậy nên các hóa chất cản trở chức năng của gan sẽ khiến độc tố ngày càng mạnh, đẩy nhanh quá trình hủy diệt cơ thể. Ngoài ra, các hormone stress trong chuột cũng tăng dần lên, khiến hệ miễn dịch của chúng ngày càng giảm sút.

• Dù nghiên cứu không thực hiện trên con người, nhưng chúng ta nên xác định rằng khách sạn, xe hơi, hay chính ngôi nhà, nhiều khả năng đang bị ám khói lần 3.Tại Mỹ, 5 người chết thì có 1 liên quan đến hút thuốc. Còn nói về hút thuốc thụ động, chúng ta có những thực tế đáng quan ngại hơn nữa, khi nó liên quan đến rất nhiều căn bệnh nghiêm trọng cho cả trẻ em và người lớn.

• Một nghiên cứu được tiến hành tại Bệnh viện K Trung ương cho thấy, những người hút thuốc trong vòng 6 tháng có khả năng bị ung thư phổi cao gấp 6,5 lần so với người không hút và tử vong sớm hơn người không hút đến 20 năm. Đặc biệt, những đứa trẻ trong gia đình có người hút thuốc có nguy cơ lên cơn hen hàng ngày tăng gấp 2 lần, số lần phải nhập viện để điều trị cơn hen cũng nhiều hơn so với những đứa trẻ mà các thành viên trong gia đình không hút thuốc.

Hút thuốc lá sẽ gây tổn hại cho:

1. Hệ hô hấp

Tại sao sau mỗi lần hút thuốc bạn lại cảm thấy cổ họng khó chịu, hoặc là những cơn ho dai dẳng kéo dài không dứt? Không phải bỗng dưng đâu ạ! Nguyên nhân chính của những căn bệnh không thể lường trước ấy chính là khói thuốc lá. Hút thuốc lá có tính gây nghiện cao, 80% người hút bắt đầu tập tành nhả khói trước 18 tuổi. Một số thanh niên thậm chí bị phụ thuộc vào thuốc lá, một ngày phải hút ít nhất một điếu thuốc.

Quá trình hút thuốc lá của bạn sẽ tác động rất lớn đến hệ hô hấp, gây ra những căn bệnh nguy hiểm và tốn hại đến sức khỏe của bạn một cách nghiêm trọng.

2. Hút thuốc lá gây tổn hại đến các cơ quan dẫn khí

Mũi: những bệnh thường gặp như viêm mũi, viêm xoang không phải chỉ do thời tiết mà còn do chúng ta hít phải những khí độc. Và hiển nhiên khí độc nhất chính là khói thuốc. Hút thuốc ảnh hưởng đến các lông mao trong xoang hệt với cilia trong phổi. Khi hít phải khói thuốc lá, các sợi lông mao trong mũi sẽ bị tê liệt và các chất nhầy sẽ tích tụ trong xoang gây nhiễm trùng và viêm.

 Hầu – họng: Theo các chuyên gia nghiên cứu thì hút thuốc lá gây ra nguy cơ ung thư vòm họng. Và thực tế đã rất nhiều người bị ung thư vòm họng, kể cả những người chỉ hít phải khói thuốc cũng có nguy cơ bị căn bệnh này. Khi khói thuốc đi và họng, các tế bào ở cổ họng bị tổn thương và xói mòn dẫn đến sự thay đổi ở các tế bào hình thành và tái tạo, dẫn đến ung thư vòm họng. Ngoài ra những người hút thuốc lá thường bị những cơn ho dai dẳng kéo dài, đờm nhiều trong cổ họng … rất khó chịu. Nguyên nhân do khói thuốc ảnh hưởng đến các tế bào niêm mạc lót cho cổ họng, cuối cùng làm giảm hiệu quả bảo vệ của niêm mạc, gây kích ứng và khô cổ họng.

Thanh quản, khí quản: Khí quản là ống dẫn đến phổi của cơ thể, nó được bao bọc bởi các lông mao, ngăn chặn vật thể lạ xâm nhập. Tuy nhiên, khi bạn hút thuốc, các lông mao này bị hư hại nhiều bởi khói thuốc và hoạt động kém hiệu quả hơn. Điều này dẫn đến ngứa ở khí quản, gây ho. Khói thuốc lá khi vào cơ thể sẽ tác động trực tiếp đến các niêm mạc thanh quản tác động vào các dây thanh âm, khiến giọng nói thay đổi như khản giọng.

3. Hút thuốc lá ảnh hưởng trực tiếp đến phổi

Phổi là nơi khói thuốc tàn phá mạnh nhất và gây ảnh hưởng nặng nề nhất. Khói thuốc lá khi hít vào làm các tuyến nhầy bị tắc, giảm khả năng bài tiết đờm. Hậu quả là chất nhầy bị nhiễm các chất độc hại, và bị giữ lại nhiều trong tổ chức phổi, cản trở sự lưu thông trao đổi khí. Hút thuốc cũng ảnh hưởng đến đường thở bởi sự ảnh hưởng của các chất độc hại trong khói thuốc. Khi hút thuốc, đường thở dễ bị co thắt, luồn khí hít vào thở ra bị cản trở và có thể bị khó thở.

Nguy hiểm hơn, khi khói thuốc được hít vào phổi, các chất hắc in đóng lại thành các chất nhựa bám vào khoang khí của phổi. Sau một thời gian, những phần bị nhựa thuốc lá bám sẽ gây ra bệnh ung thư và các bệnh về phổi.

Thuốc lá từng bước tàn phá cơ thể bạn trên từng tế bào và sẵn sàng giết chết bạn bất cứ lúc nào. Chính vì vậy bạn cần cai thuốc lá ngay từ bây giờ.

Các bệnh liên quan đến việc hút thuốc lá:

Hút thuốc lá là nguyên nhân gây bệnh và tử vong của rất nhiều bệnh.  Hút 1 điếu thuốc lá giảm 5,5 phút tuổi thọ. Mỗi 6 giây có 1 người chết vì các bệnh liên quan đến thuốc lá; Số người tử vong do thuốc lá gây ra gấp 3 lần số người chết vì HIV và tai nạn giao thông.

Ai cũng biết hút thuốc lá có hại cho sức khoẻ. Tuy nhiên, tỷ lệ người hút thuốc lá đang có xu hướng tăng lên, đặc biệt ở các nước đang phát triển. Có nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng đa số là do sự hiểu biết một cách cụ thể về tác hại của khói thuốc lá còn hạn chế, kiến thức chưa đầy đủ. Điều đó xuất phát từ việc thiếu các biện pháp tuyên truyền về tác hại của thuốc lá đối với sức khoẻ con người.

Khi hút thuốc lá, khói thuốc qua phổi ngấm vào máu, tích luỹ lâu ngày trở thành điều kiện và nguyên nhân gây nên các bệnh sau:

1. Bệnh về tim mạch:

Chiếm hàng đầu trong các bệnh do khói thuốc: tạo ra mảng xơ vữa, tổn thương lòng mạch, gây viêm tắc mạch máu, gây đau nhức chân tay, nhồi máu cơ tim, xuất huyết não, giảm trí nhớ, giảm trí thông minh và khả năng học tập…

2. Bệnh ung thư:

Chủ yếu là ung thư phế quản phổi (chiếm 90%), ung thư vòm họng, miệng, thực quản (hút thuốc kèm theo uống rượu, nguy cơ ung thư vòm họng rất cao), ung thư ruột… Ở người hút thuốc, bệnh ung thư dễ phát triển hơn so với người không hút thuốc.

3. Bệnh hô hấp:

• Bệnh phổi mãn tính, tắc nghẽn thông khí, viêm phế quản mãn tính. Đặc biệt ở người hút thuốc còn gây ô nhiễm không khí và ảnh hưởng tới môi trường, những người xung quanh hít phải cũng bị nhiễm độc, nguy hiểm nhất là đối với các cháu nhỏ.

• Viêm loét, cao răng, các mảng bám vào răng làm cho răng dễ bị lung mủ, dễ rụng tự nhiên hơn.

4. Các bệnh khác:

• Tăng nguy cơ loãng xương: gây đau nhức thân thể, khó ngủ và giảm thể lực cơ thể do thiếu ôxy mãn tính.

• Đối với nam giới: Giảm số lượng và chất lượng tinh trùng, dễ dẫn đến vô sinh.

• Đối với phụ nữ và bào thai: Tăng nguy cơ ung thư tử cung, rối loạn kinh nguyệt, ung thư vú, dị dạng thai nhi. Nguy cơ bị thiếu cân sẽ cao gấp 2 lần so với người không hút thuốc.

• Đối với trẻ em: Dễ bị còi xương, trí tuệ chậm phát triển, suy dinh dưỡng do bị giảm tiết sữa ở người mẹ.

• Giảm thọ do hút thuốc: Hút thuốc làm giảm tuổi thọ ở nam khoảng 13,2 năm và ở phụ nữ khoảng 14.5 năm những bệnh gây ra do thuốc lá không những làm giảm tuổi thọ mà còn lấy đi chất lượng sống của bạn nhiều năm trước khi chết do nó hạn chế các hoạt động vì khó thở, mệt mỏi khi vận động, làm việc, vui chơi.

Lợi ích tuyệt vời khi bỏ thuốc lá:

1. Giảm chi phí hằng năm:

Hằng năm chi phí bỏ ra của người nghiện thuốc là rất lớn, bên cạnh việc bỏ tiền ra để mua thuốc lá về hút thì còn có các chi phí khác như tiền cho ngành bảo hiểm, y tế. Chính vì thế nếu bạn bỏ được thuốc là bạn sẽ tiết kiệm được một khoản chi phí khổng lồ .

2. Giảm mắc các loại bệnh nan y và giảm tích tụ độc trong cơ thể.

Việc hút thuốc là chính là cách bạn đưa độc tố trực tiếp vào trong cơ thể bạn ,trong đó bao gồm vi khuẩn, virut và các mầm bệnh khác. Bỏ thuốc là bạn sẽ hạn chế được nguy cơ mắc các loại bệnh nguy hiểm như: ung thư vòm họng, ung thư vú, ung thư não, ung thư phổ và các bệnh khác có liên quan tới khói thuốc lá…

3. Cải thiện được vẻ đẹp của cơ thể

Những người hút thuốc là thường có hơi thở có mùi và răng bị xỉn màu, dễ mắc bệnh ợ chua. Việc bỏ thuốc lá sẽ làm cho máu dễ dàng lưu thông tới các cơ quan khác hơn, đồng thời tăng cường khả năng tình dục, hạn chế chứng yếu sinh lý ở nam giới. Đây được xem là một trong những lợi ích tuyệt vời khi bỏ thuốc lá.

4. Làm tăng tác dụng của viên thuốc tranh thai

Nếu bạn hút thuốc lá đòng thời sử dụng thuốc tránh thai thì thuốc là sẽ làm vô hiệu hóa dược phẩm này. Đồng thời nó cũng có thể gây ra nhưng tác dụng phụ khác như tăng cục đông máu, gây cản trở lưu thông máu và có thể dẫn đến đột quỵ. Chính vì thế nếu bạn hút thuốc là thì không nên sử dụng thuốc tránh thai.

5. Làm chậm sự phát triển của gian đạn HIV sang AIDS

Người bị nhiễm HIV mà hút thuốc lá thì sẽ làm tăng sự phát triển của bệnh sang giai đoạn AIDS. Chính thuốc là sẽ làm ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe và làm giảm khả năng miễn dịch của cơ thể .

6. Giúp ăn ngon miệng

Việc bỏ thuốc là sẽ làm cho ăn ngon miệng hơn, cải thiện được khẩu vị cung như các chức năng khác của giác quan, cảm nhận được mùi vị tốt hơn, hạn chế được việc nghiện các loại thức ăn bất lời với hàm lượng cholesterol cao .

7. Hạn chế rụng tóc, bạc tóc

Những người hút thuốc là có nguy cơ bị rụng tóc, tóc mau gãy và bạc nhanh hơn người bình thường là 3-6 lần. Tỉ lệ hói đầu gấp 2 lần so với người không hút thuốc lá. Ngoài ra việc từ bỏ thuốc là sẽ làm giảm nguy cơ mắc bệnh trầm cảm và giảm tỉ lệ mắc bệnh cho những người thân trong gian đình do hút thuốc là thụ động.

8. Cải thiện thị lực và trí nhớ

Người hút thuốc sẽ có nguy cơ mắc bệnh thoái hóa hoàng điểm cao gấp 2 lần so với người không hút thuốc lá .Hút thuốc lá chính là thủ phạm gây giảm sút trí nhớ, nhanh chóng là cho con người ta già đi, giảm sức khỏe và chức năng miễn dịch.

9. Giảm khả năng vô sinh

Ở đàn ông hay đàn bà, nghiện thuốc là sẽ làm anh hưởng trực tiếp tới khả năng sinh con .Ở đàn ông sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh suy giảm cương cứng, giảm lượng tinh trùng. Còn ở phụ nữ sẽ làm giảm khả năng rụng trứng và thụ thai. Chính vì thế nếu bạn muốn sinh con thì nên từ bỏ thuốc lá nhé vì nó không tốt cho sức khỏe cuả bạn và cả đứa trẻ trong tương lai.

10. Bảo vệ môi trường

Bỏ thuốc lá sẽ làm giảm tỉ lệ hỏa hoạn. Bởi trong thực tế những người hút thuốc làm tăng mức rủi ro cháy nhà của họ cao gấp 6 lần so với người không hút thuốc. Đồng thời cũng giảm được hiện tượng cháy rừng, giảm được các chất gây ra hiệu ứng nhà kín và trên 4000 loại hóa chất khác nhau có trong thuốc lá.

Khi hiểu được những lợi ích tuyệt vời khi bỏ thuốc lá sẽ giúp bạn sớm nhận thức được những tác hại của thói quen này và sớm bỏ nó. Vì sức khỏe của bản thân cũng như những người xung quanh hay bỏ thuốc lá càng sớm càng tốt.

145 views